2)رشد بهتر گیاه وافزایش محصول

درآبیاریقطره ای نیاز آبی گیاه بطور روزانه تامین میشود .لذا رطوبت خاک درمنطقه توسعه ریشه ها در طول دوره رشد تقریبا ثابت باقی مانده وگیاه کمتر از نوسانهای تنش آب صدمه می بیند مقایسه مقدار محصول

3) کاهش زیان وارده به گیاه دراثر شوری آب

آبیاری قطره ای دراستفاده از آب شور نسبت به سایر روشهای مرسوم آبیاری ارجع است.این امر رامی توان حداقل به سه دلیل دانست .اول اینکه درروش قطره ای فاصله آبیاریها کوتاه بوده ومنطقه توسعه ریشه ها همواره خیس نگهداشته می شود.لذا محلول خاک که ریشه ها ی گیاه آب ومواد غذایی مورد نیاز خود ازآن دریافت می دارند تقریبا درطور دوره رشد گیاه رقیق باقی مانده وغلظت نمک در آن کم است.حال آنکه درسایر روشها بدلیل زیاد بودن فاصله آبیاریها خاک درروز های قبل از آبیاری نسبتا خشک بوده ومحلول خاک ازنظر نمک غلیظ می گردد.جذ ب آب درچنین شرایطی باعث وارد شدن نمک به داخل گیاه و صدمه زدن به آن می شود.دوم اینکه در آبیاری قطره ای بر خلا ف روشهایی مانند بارانی آب مستقیماروی گیاه پاشیده نشده ویونهای کلر وسدیم موجود در آب در سطح برگ که باعث سوختگی آنها شود تجمع پیدانمی کند .سوم آنکه در آبیاری قطره ای حجم مرطوب شده خاک که اصطلاحا به آن پیاز رطوبتی گفته می شود بطرف خارج از گیاه روبه گسترش بوده ونمک نیز در جبهه رطوبت بطور مرتب ازنقطه ریزش آب ازقطره چکان به خارج از آن رانده می شود.بطوریکه اگر قطره چکان کنار گیاه ویا درجای مناسبی قرار گرفته باشد نمک ازدسترس ریشه ها دور می شود.البته عد م استقرار صحیح قطره چکان می تواند بر عکس نمک رابطرف ریشه ها رانده وباعث صدمه زدن به آن می شود.

4)محد ویت های فنی اقتصادی

هزینه سرمایه گذاری اوین در آبیاری قطره ای نسبت به سایر روشهای آبیاری زیاد تراست.آبیاری قطره ای را از نظرسرمایه گذاری می توان مشابه آبیاری بارانی بالو له های ثابت (set-solid)دانست.درحداقل حاضر هزینه سرمایه گذاری اولیه برای اجرای یک سیستم قطره ای درسطح بین المللی 2000تا7000دلار برای هر هکتارمی باشد که مشتمل بر وسایل تصفیه پمپ دستگاه تزریق کود ولوله هامی باشد.البته هزینه واقعی سیستم بستگی به نوع دستگاههای تصفیه آب وسایل کود وسم وتعمیدات خود کارشدن آن دارد..هزینه مورد لزوم برای احداث هر هکتار آبیاری قطره ای درایران بر اساس اطلا عات حاصله از اداره کل توسعه روشهای آبیاری تحت فشار برای سال 1367حدود تا7میلیون ریال بر آورد شده است.بطور کلی در درجه اول این سیستم بیشتر مناسب گیاهانی است که بافاصله نسبتا زیاد ازیکدیگر کشت می شوند.دردرجه دوم می توان آنها را برای گیاهان ردیفی نیز بکار برد ولی به لحاظ اقتصادی کاربرد آن برای گیاهان دیگرمانند یونجه نیز بکار گرفته شده است.تقریبا در تمام کشورها گزارش شده است که هزینه سیستمهای خرد آبپاش ولوله های نواری منفدار برای آبیاری قطره ای سبزیجات وگلخانه بمراتب گرانتر ازسیستم های کلاسیک آبیاری قطره ای بوده وتا16000دلار درهرهکتار می رسد هزینه های راهبری این سیستم درکشورهای مختلف بین 100تا 800دلار پیش بینی شده است.که تاحد زیادی بستگی به نوع سیستم نوع گیاه وشریط مدیریتی مزرعه دارد.باتوجه به این هزینه هااز آنجایی که درسیستم قطره ای همیشه خطرگرفتگی لوله ها ویا عدم توزیع یکنواخت آب وجود دارد باید درطراحی واجرای این سیستم د قت کافی بعمل آمده واین کارتوسط مهند سان خبره ومطلع صورت گیرد تا اکثر جنبه های فنی .اقتصادی در آن رعایت شود.عد م استفاده ازمواد مطلوب درساخت لوله واتصلات یکی از اشکالهایی است که زارعین درعمل باآن مواجه می باشند.مشکلا تی مانند نرک خوردگی وایجاد شکاف در لوله به دلیل عدم مقاومت لوله ها دربرابر تنشهای وارده درمحل اتصلات است که ناشی ازساخت لوله بامواد نامرغوب می باشد.طراحی واجرای سیستمهای آبیاری قطره ای توسط افراد غیرمتخصص مشکلات عد یده ای دربردارد که سرانجام به شکست سیستم منتهی می شود واین از جمله مواردی است که درهرطرح آبیاری قطره ای .هرچند کوچک.باید مراعات گردد.براساس مطالعات کمسیون بین المللی آبیاری وزهکشی که عملکرد سیستمهای آبیاری قطره ای راازنظر مشکلات گرفتگی قطره چکانها مدیریتهای مربوط به استفاده ازآب شور.درکشورهایی که زارع سیستم آبیاری قطره ای را کنار گذاشته ویا آن را کنار گذاشته ویا آن را با سیستمهای دیگر خرد آبیاری تعویض نموده است علاوه بر مساله گرفتگی قطره چکانها طراحی ضعیف سیستم بوده است.اجزا مختلف سیستم آبیاری قطره ای باید به لحاظ هید رولیگی وفنی بطور صحیح ومناسب طراحی شوند.هر گونه ضعف دریکی از این بخشها می تواند به شکست کلی سیستم منتهی شود.

الف – آب وهوا

آب و هواراهنگامی باید مورد توجه قرار داد که ضرورت احداث سیستم آبیاری قطرهای قبلا بطور یقین مسجل شده باشد.آبیاری قطره ای رامی توان در هرنوع آب وهوا ی خشک.نیمه خشک .نیمه مرطوب وحتی وضعیت گلخانه ای وزیر پوششهای پلاستیکی بکار برد.آبیاری قطره ای برای تمام مناطقی که درآن مقدار بارند گی کمتر ازحد لازم برای رشد مطلوب وسودآورگیاه است مناسب می باشد.این روش را می توان بخصوص درمناطقی که هر ساله دوره های خشکی طولانی بوقوع می پیوند د یاتمام ماههای سال خشک می باشد وبامقدار بارندگی کم وتوزیع آن نامناسب است.بکار گرفت .

درمناطق خشک ونیمه خشک که بارندگی برای رشد گیاه کافی نیست.توسعه ریشه ها فقط دربخشی ازخاک که توسط قطره چکانها مرطوب می شود.صورت می گیرد.دراین مناطق تعداد محل قطره چکانهایی که آب مورد نیاز گیاه راتامین می کنند ازاهمیت زیادی برخوردار است .بنابراین گیاهان بزرگترفضای بیشتری را اشغال می کنند وباید تعداد بیشتری قطره چکان آبیاری شوند.گاهی اوقات برای مرطوب ساختن حجم زیاد خاک ممکن است 3تا5قطره چکان لازم باشد.اگر منطقه مرطوب شده خاک به اندازه کافی گسترده نباشد گیاه بخوبی استقرار نمی یابد ویک باد شدید یاطوفان می تواند گیاه راریشه کن کند.بنابراین درزمانی طراحی سیستم آبیاری قطره ای نه تنها مقدار بارندگی بلکه سرعت جهت وفراوانی وقوع بادها نیز باید درنظر گرفته شود زیرا طوفانهای شد ید بر رشد گیاه اثرات منفی خواهد داشت.علاوه بر آب وهوا که بر خصوصیات سیستم آبیاری قطره ای موثر است.آبیاری قطره ای اثرات قابل ملاحظه ای بر اقلیمم اراضی تحت آبیاری نیز دارد.

ب- وضیت خاک وشیب زمین

بطور کلی انواع خاکهای زراعی .حتی خاکهای شور وسد یمی.به شرط آنکه آب آبیاری ازکیفیت خوبی برخوردار

در آبیاری به روش مه پاشی پخش آب بصورت ذرات بخار یامه شبیه غبار بوده که توسط مه سازهایی مشابه باسمپاشها انجام می شود.مه ساز روی پایه های چوبی نصب وآب رابصورت ذرات بسیار ریز مانند گرد وغبار ازخود خارج می سازد.مه آبیاری باعث افزایش رطوبت درهوای اطراف گیاه شده ومعمولا برای آبیاری تهویه ای بکار می رود آبیاری تهویه ای روشی است که در آن باافزایش رطوبت درمحیط رشد گیاه مقدار تعرق تقلیل پیدا کرده درنتیجه نیاز به آبیاری ازنظر مقدار کاهش یافته وبد ین ترتیب می توان زمان آبیاری رابه تعویق انداخت .

آبیاری موضعی رابرخی روش جدید اسم برده اند که در آن لوله های پلاستیکی روی زمین قرار گرفته وخروجیهایی باروزنه هاینسبتا بزرگ (قطر 15تا2میلی متر) به آن وصل می شود تاخروج آب بتواند محل کوچکی ازسطح مزرعه یاباغ رادر اطراف ریشه گیاه خیس نماید.بااین تعریف آبیاری موضعی رامی توان

مانند خروج آب ازیک شیلنگ متحرک دانست که درحین حرکت آب از آن خارج شده ودر کنار ردیف گیاه ریخته می شود اما در بسیارینوشته ها آبیاری موضعی بعنوان یک وازه عام بکار گرفته شده که زیر چتر کلی روشهای خرد آبیاری قرار می گیرد ازنظر لغوی آبیاری موضعی یعنی آبیاری یک قسمت خاص ومزرعه که آبیاری قطره ای نیز دارای همین خصو صیت است.

سیستمی است باتجهیزات هیدرولیکی مرکب ازدستگاه کنترل مرکزی لوله اصلی لوله نیمه اصلی لوله های فرعیوخروجیهاکه آب رابصورت قطره باجریان پیوسته ای بادبی کم وارد سطح خاک می کند.به این سیستمها

آبیاری قطره چکانی یادریپ هم گفته می شود .

آبیاری قطره ای سطحی هم برای گیاهانی که با فاصله کشت می شوند (مانند درخت )بکار برده می شود وهم برای گیاهان ردیفی.دبی خروجی برای هر گیاه یاهر نقطه آبیاری معمولا کمتر از10 لیتر در ساعات است.چنانچه خروج آب برای گیاهان ردیفی بصورت خطی ازلوله صورت گیرد مقدار دبی معمولا کمتر از10لیتردرساعت درهرمتر طول لوله می باشد

این روش که نباید آنرا با آبیاری زیر زمینی اشتباه کرد مشابه آبیاری قطره ای سطحی است بااین تفاوت که لوله فرعی وقطره چکانهادرزیر سطح خاک ناشی ازرفت و آمد ماشین آلات ویا آفتاب زدگی مصون باشند.عمق نصب لوله ها بستگی به نوع گیاه وخاک ودبی سیستم متفاوت است.این عمق در مورد سبزیجات وگیاهان کم عمق حدود 30سانتی متر ودر مورد درختها بیشتر است.

نوع خرد آبیاری است که در آن جریان آب از یک لوله معمولی شبیه فواره خارج شده ودر حوضچه کوچکی که گیاه در آن قرار گرفته است ریخته می شود.دبی جریان در این سیستم به مراتب بیشتر از آبیاری قطره ای سطحی یا زیر سطحی است (معمولا حد ند 100تا200لیتر در ساعت )ولذا خطر گرفتگی خروجیها وجود ندارد.وجود حوضچه باعث می شود تا مازلد آب خرو.جی که در خاک نفوذ نکرده در سطح خاک جریان پیدا نکند.

نوعی دستگاه مشابه ماشین آبیاری بارانی با حرکت خطی است که درآن بجای آبپاشهای معمولی از لوله فرعی لوله های دیگری منشعب وتانزدیک زمین آویزان شده است.روی این لوله های آبپاشهای کوچک یا خروجیهای دیگر نصب است که باحرکت دستگاه جریان پیوسته ای درآب به هر کدام ازردیف های کشت داده می شود.

الف)درقسمت تامین فشاروکنترل مرکزی کارهای زیادی انجام می شود که شامل تحت فشار قرار دادن آب تصفیه آب.تعیین مدت زمان آبیاری اضافه نمودن کود ومواد شیمیایی لازم به آب می باشد.اجزا تشکیل دهنده این قسمت عبارتند از.

پمپ شیر تنظیم فشار.شیر یکطرفه.سیکلون فیتلر های شنی ونوری مخزن کود ومواد شیمیایی کنتور آب دستگاه برنامه ریز.شیر برقی فشار سنج ها تابلوی کنترل برق دراینجا مطلب کوتاهی در مورد شیوه کار هرکدام از آنها بیان می شود.

نوعی دستگاه مشابه ماشین آبیاری بارانی با حرکت خطی است که درآن بجای آبپاشهای معمولی از لوله فرعی لوله های دیگری منشعب وتانزدیک زمین آویزان شده است.روی این لوله های آبپاشهای کوچک یا خروجیهای دیگر نصب است که باحرکت دستگاه جریان پیوسته ای درآب به هر کدام ازردیف های کشت داده می شود.

سیستم آبیاری قطرهای

تعریف

روش آبیاری قطره ای

مزیتهای بالقوه

محدودیتهای بالقوه

شرایط محیطی در آبیاری قطره ای

تعریف

آبیاری قطره ای روشی است که آب پس از گذشتن از صافی ودرصورت لزوم همراه با کود محلول مستقیمآ از سطح ویا ازداخل به خاک داده میشود. آب دردرون لوله ودریک شبکه انتقال یافته وبه پای گیاه میرسد وسیله خروجی که آب را قطره قطره به بیرون از لوله میریزد قطره چکان (دریپر) نام دارد دریپرهابا فواره های بسیار تنگ با مسیر طولانی جریان افت فشار درشبکه پخش لوله ها پدید آورده وباعث کاهش فشار آب وخروج آرام آن میشودآب پس از خروج از دریپرها توسط نیروی جاذبه ومونینگی درپروفیل خاک حرکت میکند درنتیجه مساحتی که هر قطره چکان (دریپر) میتواند به آنها آب برساند به واسطه حرکت افقی جریان آب در خاک محدود میگردد

جای عکس قطره ای

روش آبیاری قطره ای

آبیاری قطره ای روشی است که در آن اب بوسیله فشاری که توسط پمپ ویا اختلاف ارتفاع بوجود می آید وارد لوله های اصلی وفرعی شده وبا استفاده از دریپرهابه صورت قطره درپای درخت یا بوطه چکیده وآب مورد نیاز آن را تامین میکند

برای جلو گیری از از ورود اجسام به داخل لوله ها ابتدا آب از صافی های مخصوص گذشته وسپس وار د لوله ها میشود درصورتی که نیاز به دادن سموم وعناصر غذایی به گیاه باشد میتوان این مواد را با روشهای که گفته خواهد شد به اب اضافه نموده ودراختیار گیاه قرارداد

با انجام آزمایشهای گوناگون .مقدار آب مورد نیاز هر گیاه قبلآ مشخص شده است مبا قراردادن تعداد معینی قطره چکان در اطراف هر گیاه مقدار آب مورد نیاز آن در اختیارش قرار میگیرد

این روش بازدهی بیشتر ی دارد ومیتوان برای آبیاری باغهای مختلف وبسیاری از گیا هان جالیزی در خاکهای مختلف با زمینهای دارای پستی وبلندی استفاده کرد

درصورت وجود مزارع وباغهای بزرگ بهتر است آنها را به قطعه های کوچکتر تقسیم نموده وبه نوبت آبیاری کرد

مزیتهای بالقوه

yty